Praca z osiką
Założenia wstępne i plan warsztatu
Poznanie gatunku: teoria i oględziny terenowe: wygląd drzew, dźwięki wydawane przez drżące liście i …?, budowa liści, fazy rozwoju (siewki, młode, dorosłe / cykliczność roczna),
Zapoznanie się z mitologią osiki: garść informacji i inspiracji do własnych badań w duchu postępowania opisanego w rozdziale Rośliny wspierające (Zielnik podróżny, str.21), zastosowanie runy ochronnej…!
Rejestracja dźwięków i brzmień wybranego drzewa (od zewnątrz i wewnątrz?) w rytmie dobowym (próbki dźwiękowe o wybranych porach doby uznanych za przejściowe/ważne ze względu na cykle życiowe drzew: wschód i zachód słońca, południe, wiatr i bezwietrze… inne, jakie? Pomocnicze wykonanie fotografii techniką długiej ekspozycji (także fotografia otworkowa) dla uchwycenia zjawiska „drżenia” liści osiki.
Uporządkowanie rejestracji wg miejsca i pory dokonanych nagrań, rodzaju/typu technicznego rejestratora, co można z tym materiałem zrobić?
Opracowanie dokumentacji i propozycja modelu sonosfery osiki?
(MS/AN wiosna/lato 2012)
Motto działań z osiką:

I.
Spójrz na to szare drzewo.Niebo spłynęło / w ziemię poprzez jego włókna – został tylko zmarszczony obłok gdy / ziemia wypiła. Skradziony kosmos / skręcił się w pecionkę korzeni, przędą się / w zieleń. – Te krótkie chwile / wolności wychodzą z nas, przetaczają się / przez krew Parek, i dalej.

Tomas Tranströmer Powiązania

II.
Liście osiki już przedtem lękliwie drżały, / teraz trzęsą się, miotają niespokojnie – niby / motyle nitkami przywiązane za nogi. / Czy to nie dusze jakie, czarodziejsko więzione w drzewach?

Adolf Dygasiński – „Gody Życia”
Przed warsztatem: informacje, zagadnienia, pytania…

Topola osika (Populus tremula) albo topola drżąca
należy do rodzaju z rodziny wierzbowatych, który obejmuje ok. 30 gatunków rosnących w całej Eurazji, Ameryce Pn i pn. Afryce.
Osika dorasta ok. 30 m wysokości i żyje około 100 lat. Największa osika w Polsce rośnie w Małopolsce (w miejscowości Jastew w Gminie Dębno) i w 2005 roku była wysoka na 35 m, a jej obwód sięgał 461 cm!
Osikę spotyka się ją w stanie dzikim od Syberii, przez Europę do pn. Afryki. Kwitnie w marcu/kwietniu przed rozwojem liści, przez około 10 dni. Obradza prawie co roku. Poza nasionami rozmnaża się dobrze wegetatywnie przez odrosty (odkładki i odbitki korzeniowe), szczepienie, zrzezy. Rozmnaża się dobrze także z samosiewu.

Krewniacy:
topola szara (Populus x canescens) – mieszaniec osiki i białodrzewu (Populus alba)
osika amerykańska (Populus tremuloides) – gatunek z Ameryki Północnej, występuje od Alaski po Meksyk.

Drewno: o jednolitej strukturze, rozpierzchłonaczyniowe, prostowłóknieste. Drewno osiki jest beztrwardzielowe. Włókna drzewne* z dużym światlem komórkowym, ich przeciętna długość to 1,15 mm. Drewno lekkie, miękkie, łupliwe, o niskich właściwościach mechanicznych.

*włókna drzewne to wydłużone, wrzecionowate, grubościenne martwe komórki, wypełnione powietrzem, które pełnią rolę struktury mechanicznej i odpowiadają za własności techniczne drewna. Nie biorą udziału w procesach życiowych, ale jest ich od 35-65 % masy drewna. Występują wyłącznie w drewnie drzew liściastych.

Z drewna osiki wyrabia się m.innymi zapałki, dawniej tarcze i kopie husarskie, osika zawiera salicylany (składnik aspiryny), w Europie stosowano korę osiki (remedium w stanach osłabienia, środek łagodzący biegunkę), surowcem zielarskim bywają pączki osiki (Gemmae Populi), w Ameryce pito napary z wiórków osiki (kobiety Czarnych Stóp przed porodem), esencja z osiki znosi stany lękowe i pobudza do śmiechu (terapia kwiatowa Bacha)….wywar z pączków topoli, z pędów (plemię Thompson), z liści, złote wieńce liści osiki w Mezopotamii od. 5 tys. lat temu. Palono liście rytualnie (Hopi), a nawet budowano specjalne rytualne Domy Tańca Słońca (Nawahowie)

Długoogonkowe liście osiki są w nieustannym ruchu wywołując szelest nazywany: „szeptem wiatru” lub „szeptem przodków”, ruch liści przyspiesza metabolizm drzewa. Ruch liści ułatwia budowa ogonka liściowego, który jest z jednej strony spłaszczony.

Kalendarz celtycki drzew opiekuńczych.
Topola letnia (urodzeni 5-13 sierpnia) i topola zimowa ( urodzeni 4-8 lutego)

Topole letnie: m. innymi Fidel Castro, Andy Warhol, David Duchovny, Dustin Hoffman, Alfred Hitchcock…
Topole zimowe: m. innymi Mikołaj Rej, Tadeusz Kościuszko, Karol Dickens, Bob Marley, James Dean, Julius Verne, Ringo Starr…

Runa PERDO (st. ang.: peordh) wycięta na korze gałęzi osiki ma chronić od złych wpływów!

Drzewa życia, drzewa śmierci… o drzewach w kulturze (Zielnik podróżny, od str. 205)

Kto pracuje w ramach warsztatu?

Różne podejścia do natury (drzew) wg Patrice Bouchardon (Uzdrawiające energie drzew, Wydawnictwo Studio EMKA, Warszawa, Warszawa 1999, s.34-35) :

  1. Rolnik (użytkowanie, eksploatacja jako cel, rośliny i zwierzęta są obce) 2. Biolog (pragnienie zrozumienia „jak działa”, ale brak więzi, mechanistyczny punkt widzenia 3. Romantyk (natura jest czysta i piękna, ludzie zadają cierpienie naturze, romantyk cierpi z naturą, azyl romantyka to „dzika” natura) 4. Ogrodnik (proste, partnerskie podejście do roślin, kształtowanie z szacunkiem i mądrością, bez egzaltacji i projekcji uczuć na naturę) 5. Szaman (łączy się z naturą dla uzyskania energii, czuje się częścią natury, nie potrzebuje rozmieć jak działa aby wiedzieć co dla niej dobre) 6. Ekolog (rozumie drzewa, rozumie naturę bardziej na podstawie mocnej więzi i doświadczenia niż zapamiętywania danych, natura jako niezbędne źródło piękna i ekstazy) 7. Mistyk (natura jako emanacja boskości, symboliczność tworów natury).

Za kilka godzin wyruszamy aby rozpocząć warsztat pracy z osiką… Jest już teoria, sprzęt i świetna ekipa, pora więc do roboty!

Motta są dwa: jedno znajdziecie w ostatnim wpisie na moim blogu http://plasnieciewbudyn.blogspot.com i jest to piękny wiersz Tomasa Transtromera,

a drugie jest rodzimego autora – Adolfa Dygasińskiego:
Liście osiki już przedtem lękliwie drżały, teraz trzęsą się, miotają niespokojnie – niby motyle nitkami przywiązane za nogi. Czy to nie dusze jakie, czarodziejsko więzione w drzewach? (Gody życia)