Program majowego warsztatu w Biotopie Lechnica!
Jest już koniec marca i czas na zapowiadany program warsztatów etnobotanicznych na początku maja 2015 roku!
Tematów jest sporo, kilka z nich to rozwinięcie interesujących zagadnień omawianych w 2014 roku, są też oczywiście całkiem nowe. Z przyjemnością i dumą informuję, że część pokazów przeprowadzimy we własnym miejscu na słowackim Zamagurzu, czyli w budowanym od lipca 2014 roku Biotopie Lechnica. Warsztaty majowe będą symbolicznym otwarciem Ośrodka Praktyk Bioregionalnych Biotop Lechnica – niewielkiego gospodarstwa z zabudowaniami i ogrodem, które konsekwentnie zmieniamy w permakulturę. Sporo na temat kolejnych prac i środowiska, którego częścią jest Biotop Lechnica znajdziecie na osobnej stronie: www.biotoplechnica.eu Znajdziecie tam także relacje z praktycznych zastosowań etnobotaniki i permakultury, bo jestem pewny, że wiedza i doświadczenie powinny być weryfikowane w praktyce. Projektowanie ogrodu i jego realizacja w terenie to dwie różne sprawy i odmienne doświadczenia. Etnobotanika jest dziedziną, której należy bronić przed zbytnim akademizmem, bo jej źródła kryją się w bezpośrednim doświadczeniu i miejscowej wiedzy budowanej przez całe pokolenia, a także dlatego, że jest ważnym elementem stylu życia. Tym bardziej z radością tworzymy nasze małe, górskie siedlisko, które zaskakuje swoją różnorodnością i złożonością. Jest to żywa lekcja, wyzbyć się dogmatycznych przekonań i zbytniego teoretyzowania. Ogród permakulturowy i sąsiadujące tereny najbardziej czystego ekologicznie regionu Słowacji dają nadzieję na stworzenie miejsca otwartego, trwale żywego warsztatu pracy i studiów nad roślinami. Tak jak blog etnobotanicznie.pl był w założeniu miejscem dla umieszczania informacji poszerzających to, co udało mi się zasygnalizować w ograniczonej objętością i kosztem druku książce Zielnik podróżny…, tak Biotop Lechnica staje się miejscem//// realizacji wiedzy etnobotanicznej, praktykowania muzyki i innych rodzajów sztuki oraz kolekcją ważnych dla ludzi roślin, a także dobrym miejscem na bibliotekę. Jestem pewny, że najistotniejszym doświadczeniem kontaktu z roślinami jest bezpośrednia praca z nimi. Pracy w Biotopie Lechnica nie zabraknie pewnie nigdy…
Jak wszystkie tego typu projekty, także i ten wymaga finansowania. Zastanawiamy się nad wyborem dobrego rozwiązania, które realnie pomogłoby w konkretnych i niezbędnych inwestycjach oraz jednocześnie gwarantowałoby swobodę działania. Społeczne formy partycypacji wydają się być w naszym wypadku właściwe w tym stadium budowy Ośrodka – dlatego od 31 marca 2015 roku rozpoczynamy kampanię zbierania funduszy za pomocą znanego portalu. Możecie pomóc zaglądając na https://polakpotrafi.pl/projekt/biotop-lechnica
Biotop Lechnica leży po słowackiej stronie Dunajca i nazwa portalu PolakPotrafi.pl w naszym przypadku jest specjalnie zobowiązująca!
Zbieranie wpłat ma umożliwienić organizację warsztatów i spotkań – każdą wpłatę z radością odnotujemy i nagrodzimy upominkami oraz specjalnymi wydarzeniami. Zarowno ogród, jak i dom gościnny staramy się remontować i przystosowywać dla spełniania celów Ośrodka z własnych środków. Nie są to łatwe zadania. Jesteśmy jednak dobrej myśli, bo przez kilka ostatnich miesięcy wielu ludzi pomagało w rozmaity sposób, a my sami znajdujemy w tej pracy wiele radości.
Gdybym miał wskazywać jakieś wzory, to oczywiście nieformalnymi patronami założenia permakulturowego są dla mnie Joe Hollis i Bill Mollison. Sposób obserwacji roślin pokazywał mi przez całe swoje życie mój ojciec, Zbigniew Styczyński i Jemu zawdzięczamy główną część biblioteki jaka jest już zdeponowana w Lechnicy. Praktyki nad badaniem i rejstrowaniem dźwięków otoczenia oraz swobodną, intuicyjną metodą pracy z muzyką uczyłem się przez ostatnie 35 lat w ramach własnych projektów muzycznych (Atman, Karpaty Magiczne, Cyber Totem i duetu autorskiego Nacher&Styczyński) oraz we współpracy z wieloma osobami, ośrodkami i zespołami na świecie. Wzorem dla tworzenia stałego miejsca pracy nad naturalnym dźwiękiem jest dla nas inicjatywa Klangkeller Bern, naszych przyjaciół ze Szwajcarii oraz górskie Muzeum i pracownia Instrumentów Tradycyjnych Michała Smetanki z Brutovców na Słowacji. Stale towarzyszy nam dorobek nurtu deep listening z USA i prace Davida Dunna, a także podejście do muzyki i jej celebracji przez Biosphere. Jest wiele innych inspiracji i wzorców, jakie należałoby tu przywołać; zainteresowani dotrą do nich bez trudu przeglądając książki i publikacje naszego autorstwa oraz zawartość naszych blogów, a szczególnie tematy projektów, jakie realizowaliśmy wspólnie przez ostatnie 20 lat.
Zapraszamy do uczestniczenia w nowym, interesującym etapie naszej pracy i dziękujemy za zainteresowanie i wpłaty we wspomnianej wyżej kampanii. Opis Projektu i jego celów, kategorie wpłat, upominki i nagrody znajdziecie na wspomnianym http://polakpotrafi.pl/projekt/biotop-lechnica w języku polskim, słowackim i angielskim. Prosimy o przekazywanie informacji znajomym i zainteresowanym wspólnymi przedsięwzięciami w przyszłości.
Warsztaty majowe odbywają się od kilku lat. Tym razem majowy „długi weekend” nie jest niestety rekordowo długi 🙂 i dlatego zaczynamy już 30.04.2015 r. czyli w czwartek wieczorem, aby mieć dwa pełne dni na realizację bardzo urozmaiconego programu. Jak zwykle będą spacery i wycieczki etnobotaniczne, do których przyda się dobre obuwie i ubranie turystyczne plus coś od deszczu. Mamy dla wszystkich zarezerwowane trzy noclegi, ale nastąpiła zmiana miejsca naszego zakwaterowania. W znanej z poprzednich warsztatów i lubianej przez wielu uczestników Smerdzonce (część wsi Czerwony Klasztor) nie mogliśmy zarezerwować miejsc, gdyż zgłosiła się tam na ten sam weekend zorganizowana grupa licząca sto osób! Dlatego już w styczniu musieliśmy szukać innych możliwości i główna część uczestników warsztatów ma zarezerwowane miejsca w pokojach w samym Klasztorze Lechnickim, zgłoszeni nieco później i z listy rezerwowej będą zakwaterowani w pobliżu.
Spotykamy się w czwartek 30 kwietnia od godziny 16.00 do późnego wieczora, po słowackiej stronie kładki na Dunajcu (na lewym, polskim brzegu leży miejscowość Sromowce Niżne, na prawym brzegu słowacka wieś Czerwony Klasztor). Do miejsca zbiórki można dostać się na wiele sposobów: z Nowego Targu i Krościenka nad Dunajcem lub Szczawnicy busem, pieszo ze Szczawnicy lub samochodem od strony Czorsztyna i Niedzicy przez przejście graniczne Lysa nad Dunajcem i do wsi Cerveny Klastor… Indywidualne plany dotarcia proszę konsultować pisząc na mój mail: marek.styczynski@gmail.com
Wszystkie wpływy z warsztatów zostaną przekazane na konto projektu Biotop Lechnica.
Program etnobotanicznych warsztatów terenowych
w Czerwonym Klasztorze i Lechnicy, Słowacja – 30.04 do 3.05.2015 r.
Zagadnienia teoretyczne:
Klasztor Lechnicki i pierwsi badacze flory Pienin i Tatr. Co kryje zielnik Cypriana? Złota Trójka pierwszych badaczy flory Tatr i Pienin. Analiza Botanoteki Brata Cypriana wobec aktualnego stanu wiedzy o florze Pienin i Tatr (Marek Styczyński)
Bioregionalizm – źrodła pojęcia i praktyczne przesłanki do wyróżnienia bioregionu na przykładzie Pienin, Zamagurza, Tatr. Praktyczne studiowanie map i przewodników oraz konfrontacja tych umiejętności z orientacją w przestrzeni w sytuacji terenowej (Marek Styczyński)
Czyżnie – formacja roślinna, krajobrazowa, użytkowa. Analiza etnobotaniczna czyżni na przykładzie okolic Lechnicy na Zamagurzu (Marek Styczyński)
Permakultura – znacznie więcej niż zrównoważone ogrodnictwo! Objaśnienie zasad permakultury jako sposobu prowadzenia ogrodu, ale także jako indywidualnego sposobu życia i praktykowania kultury. Podstawowe wiadomości teoretyczne i pokaz wybranych elementów w ogrodzie Biotopu Lechnica (Marek Styczyński)
Fotografia organiczna i inne bezkamerowe techniki fotograficzne jako innowacyjne sposoby na dokumentację i edukację przyrodniczą. Pokaz dokumentacji i event w Biotopie Lechnica (Bogdan Kiwak)
Początki życia i Teoria Seryjnej Endosymbiozy (SET) Lynn Margulis cz.2 (Andrzej Chlebicki)
Fitoklimat i usługi ekosystemowe (Marek Styczyński)
Przestrzeń, mapowanie, praca z krajobrazem, land art (Anna Nacher)
Etnobotaniczne aspekty karpackiej muzyki tradycyjnej (Marek Styczyński)
Flora Carpatorum Principalium – pierwsze opisanie flory Tatr Georga Wahlenberga z 1814 roku! cz.2 Mapa (Marek Styczyński)
Szałwie i inne zioła stosowane do praktyk magicznych i leczniczych w Grecji (Tomasz Kozłowski)
Zagadnienia praktyczne (terenowe):
etnobotaniczny klucz do czytania krajobrazu, rozpoznawanie formacji roślinnych tworzących krajobraz
ochrona przyrody i krajobrazu (prawo krajowe, jak działa w Polsce i na Słowacji, Natura 2000)
mody botaniczne
społeczności roślinne (nisze ekologiczne, ekoton, siedliska) na przykładzie czyżni, lasu karpackiego, łąk pienińskich, źródlisk, młak i potoków,
roślinni wędrowcy vs rośliny inwazyjne: barwinek, żywokost sercowaty i lulecznica kraińska,
Góry Smocze: Pieniny, Małe Pieniny… doświadczanie przestrzeni, tradycyjne techniki orientacji w terenie w różnych tradycjach i nauce
flora wiosenna Pienin
rośliny magiczne: pokrzyk wilcza-jagoda, zimowit jesienny, czworolist…
karpacka inżynieria wernakularna
dzikie rośliny użytkowe Pienin, Zamagurza i Tatr, obecnie i w przeszłości
klasztory jako ośrodki botanizowania, ziołolecznictwa i ogrodnictwa (na przykładzie Klasztoru Lechnickiego / Czerwonego K.)
botanizowanie czyli jak zbierać rośliny (pokaz terenowy, sprzęt, tradycje)
Trasy spacerów etnobotanicznych:
wieś Czerwony Klasztor (muzeum, ogrody i otoczenie Klasztoru Lechnickiego)
przełom Dunajca w Pieninach
Zamagurze (Smerdzonka – Lechnica – Havka)
Uwaga! Sposób realizacji warsztatu, temat, duża część informacji przekazywana podczas zajęć terenowych i kuluarowych jest autorskim dorobkiem organizatorów i prowadzących zajęcia, a ich wykorzystanie jest możliwe (i zalecane) pod warunkiem podania źródła, daty i autora informacji, idei, techniki prowadzenia warsztatu. Trasy spacerów mogą być zmienione w zależności od pogody.